Obcy: Ziemia – recenzja odcinka 3: Metamorfoza czy celowy chaos?

Trzeci odcinek serialu „Obcy: Ziemia” to doświadczenie, które ciężko jest mi jednoznacznie ocenić. „Metamorphosis” nie tyle opowiada historię, co wciąga widza w niekomfortowy stan zawieszenia – jakbyśmy, razem z bohaterami, tkwili w środowisku, które nie do końca chce nas przyjąć. Niepokój budowany jest nie tylko przez wydarzenia na ekranie, ale przez samą formę – grę aktorów, którzy mają trudne zadanie przestawienia się na dziecięcy tryb mowy ciała, nierówny rytm narracji, szorstkość i toporność dialogów oraz liczne niedopowiedzenia. To odcinek, który zostawia piach pod zębami – pytanie tylko, czy to zamierzony efekt, czy wynik niedopracowania, czy też konieczny efekt przejściowy?

 

Recenzja 3 odcinka „Metamorfoza” serialu „Alien: Earth”

 

 

Na poziomie fabularnym wiele się tu dzieje. Wendy staje się aktywną uczestniczką wydarzeń – nie tylko ratuje brata Hermita i mierzy się twarzą w twarz z Xenomorphem, ale i wytrzymuje tę próbę fizycznie i – co ważniejsze – emocjonalnie. To istotna zmiana najpewniej dla całego sezonu – bohaterka przechodzi z pozycji biernego świadka do centrum gry. Staje się protagonistką o nadludzkich możliwościach jej dorosłego i sztucznego ciała.

Mimo dobrej intensywności, scena konfrontacji z potworem zostawia mieszane uczucia głównie na dwóch polach. Po pierwsze – problemem jest sam wygląd Ksenomorfa i jego sposób poruszania się. Jego design, choć zrealizowany w dużej mierze bez CGI, jest – paradoksalnie – najsłabszym elementem wizualnym. Mamy bowiem wyraźnie silikonowe kończyny, przesadnie wygładzone linie, brak charakterystycznego biomechanicznego detalu w sporych partiach ciała. W pierwszych dwóch odcinkach nie przeszkadzało mi to specjalnie, ponieważ sceny z monstrum  kręcone były w wyważony sposób i w stylu częściowo nawiązujących do pierwowzoru Scotta, a sama postać nie była eksponowana w pełni (gra światła i cienia, szczątkowe ukazanie postaci). W „Metamorfozie” opływowy i plastikowy design mocniej rzuca się w oczy, a zaczyna razić potężna górna warga (ukłon w stronę projektów H.R. Gigera, ale finalnie w serialu element niezbyt dopracowany).

Stworzenie porusza się również wyłącznie na czterech kończynach, a nie jak w klasyce Scotta – co jest świadomą decyzją twórców. Reżyser, Noah Hawley, deklarował w wywiadach niechęć do klasycznego, antropomorficznego designu stworzonego przez Gigera. Problem w tym, że wraz z odejściem od humanoidalności tej postaci zniknęła tutaj też aura zagrożenia, a pojawia się coś bliższego brutalnemu „zwierzakowi z horroru”, niż niepojętej, jednocześnie groźnej i zarazem fascynującej istoty.

Zamiast długo przerażać, potwór pojawia się w jednej scenie, by zaskakująco łatwo i szybko zostać wyeliminowanym, co gorsza – w scenie za zasłoniętą „kurtyną”.  Potencjał napięcia rozładowuje się zbyt szybko, a przecież właśnie tu można było pogłębić symbolikę gatunku.

Dziwiło mnie też zachowanie Ksenomorfa, który wcześniej zabijał bez wahania i nadmiernej „uprzejmości”, a teraz nagle postanowił zrezygnować z frontalnego ataku na rzecz dziwnych podchodów. Na pewno nie wiemy jeszcze wszystkiego, zatem zachowanie Obcego mogło być wynikiem nieznanych czynników. Przyznać jednak muszę, że twórcy dzięki temu mocno mnie zaskoczyli – w efekcie sam nie wiedziałem, czego się spodziewać.

W specyficznym chaosie omawianego odcinka są też elementy godne uwagi. Morrow – nadal postać najbardziej wiarygodna i ciekawa, rzuca proste, ale przejmujące pytanie: „When is a machine not a machine?”, otwierając wątek tożsamości i samoświadomości, który miałby potencjał, aby ciążyć filozoficznie nad całą serią.

Wątki „Lost Boys” – dzieci w syntetycznych ciałach dorosłych – również niosą potencjał dramatyczny. Jednak i tu pojawia się wątpliwość: czy nie jest tak, że dziecięce zachowania tych postaci służą zamaskowaniu niedopracowanych scenariuszowo dialogów i niektórych zwrotów akcji? Ich naiwność, komiczne teksty i impulsywność mogą być zrozumiałe fabularnie, ale też dają twórcom łatwą furtkę do omijania głębszych tematów w dalszych epizodach.

Właśnie ta mieszanka tonu – momenty filozoficzne przeplatane groteską, fragmenty body horroru zestawione z młodzieżowym dramatem – sprawiają, że serial trudno jednoznacznie mi uchwycić. Z jednej strony dostajemy laboratoria rodem z Cronenberga i eksperymenty godne klasyki sci-fi (jak świetnie, że dobrano się do jaja). Z drugiej – niezgrabne dialogi, dziwnie i często nierealne interakcje oraz strukturalne pęknięcia w logice świata – bo jak np. „dzieci” mogą swobodne przemieszczać się po różnych strefach eksperymentalnych tajnego laboratorium? Czy nie dziwi Was brak zdecydowanych reakcji dorosłych na pewne wydarzenia?

Atmosfera? Jest bezdyskusyjnie ciężka, ale mieszana z momentami we wręcz odwrotnym tonie, co ma przynosić widzowi chwile oderwania, odpoczynku (?). Ciężko jednak uwierzyć, że twórcy wszystkie z tych odczuć wywołują celowo.

Tempo? Pierwszy raz w tej serii spowolnione, rozciągnięte, kontemplacyjne – potrafi być męczące, gdy zbyt długo tkwimy w zawieszeniu. Okazało się też, że gdy skończyły się morderstwa stworów i akcja spowolniła, odsłonięte pole fabularne nie daje pełnej satysfakcji i jest nadmiernie infantylne.

Dialogi często nie brzmią jak rozmowy ludzi (tych prawdziwych i sztucznych), a jak wypowiedzi pisane „na motyw filozoficzny” – co może być próbą stylizacji, ale równie dobrze symptomem niezdecydowania twórców.

Odcinek kończy się z przytupem, zwrotem fabularnym, który wprowadza kolejne pola do rozważań i snucia teorii. A wszystko przy akompaniamencie „Wherever I May Roam” by Metallica, co znów rozbija spójność w dźwiękowym obszarze całego epizodu i wybija widza ze stołka .. jest jak trzaśniecie otwartą dłonią w twarz. Może dokładnie o to chodziło?

Czy ten chaos ma nas uwierać? Czy też to narzędzie budowania świata, który sam nie wie, czym jest – eksperymentem, więzieniem, ekosystemem? A może… właśnie takie ma być nasze doświadczenie? Niekomfortowe, nieoczywiste, bez wyraźnych granic dobra i zła?

Najważniejsze pytanie po trzecim odcinku brzmi: czy to wszystko się zepnie? Czy twórcy w „Obcy: Ziemia” mają spójną wizję, którą dopiero odkryją przed widzem. Czy też serial  będzie dryfował między wpływami klasyki, a próbą stworzenia czegoś nowego?

„Metamorfoza” nie daje odpowiedzi – ale prowokuje pytania. I choć estetyka, scenografia i sfera audio wciąż robi wrażenie, pozostając w wielu elementach spójną z sagą, a niektóre sceny dalej mają moc, to jednak widz może czuć większy niepokój w wyniku zagubienia w przedstawionym świecie i często ledwo zarysowanych wątkach, niż w wyniku budowania klimatu grozy przez świadomą pracę twórców.

Serial nadal balansuje na granicy: może wyrosnąć na ciekawe i nietuzinkowe rozwinięcie uniwersum „Obcego”, ale równie dobrze może pozostać tylko intrygującym chaosem. Zdecydowanie za wcześnie jest na daleko idące wnioski.

Co by nie mówić o „Alien: Earth” – serial ma dużo klocków rozrzuconych na stole. Jest potencjał na ułożenie z nich bardzo ciekawej budowli. Oby się udało. Czekam na kolejny odcinek.

 

Recenzja odcinków 1-2 >>